Пужым
Пужым | |
---|---|
Ареал таксона | Северное полушарие[d] |
SEO_description | Сосна — изучайте подробную и систематизированную информацию в интернет-энциклопедии РУВИКИ |
Международное научное название | |
Таксономический ранг | род[d][1][3] |
Файл:Pinus sylvestris Grytdalen 02.jpg | |
Номенклатурный тип | Pinus sylvestris |
Народное название таксона | Pine[4], Pīntrēoƿ, صنوبر, Şam ağacı, Kiefan, Хвоя, Бор, ཐང་ཤིང་།, Pi, Pino, borovice, Fyrreslægten, Kiefern, Chójca, Πεύκο, Pino, super pino, Mänd, Pinu, کاج, Männyt, Pin, Sjüüren, Péine, Giuthas, Piñeiro, Juys, אורן, चीड़, Chójna, Tusam, Pino, マツ属, ფიჭვი, 소나무속, Пожум, یارِکُل, Пожӧм, Pušis, Priedes, Пиче, Пӱнчӧ, Бор, പൈൻ, Нарснууд, पाईन वृक्ष, Йӓктӹ, ထင်းရှူး, Den[5], Furu, Furuslekta, Furu, Ńdíshchííʼ, Pin, Нæзы, Beintbaam, sosna, پائن, Pinheiro, pinus, Pin, Сосна, Umubunda, Бэс, Oppinu, Borovica, Bor, Бор, Fjuurenboom, Pines, Tallar, పైన్, Pino, Çam, Пужым, Сосна, Pynboom, סאסנע, 松屬, 松属[6] и 松属[7][8][…] |
SEO_title | Сосна — Рувики: Интернет-энциклопедия |
Файл:Лісосмуга біля Олешківських пісків.webm | |
GRIN URL | npgsweb.ars-grin.gov/gri… |
Ближайший таксон уровнем выше | Q9339721?[9] |
![]() | |
Этот таксон является источником | кедровый орех[d], сосна[d], Q6982026?, Q59672484?, Миртол[d] и Эфирное масло сосны[d] |
![]() |
Пужым (латин кылын Pinus), Pinaceae семьяысь (пужым семействоысь) весяк вож улӥсь лысо писпу. Дуннеын тодмо ог 111 видъёсыз.
Описание ботанический
Пужым доры пушъетэз, кедырпу кадь, лысо, лжелиственница, кык типлы: вакчи но кузь. Пушъетъёс но кузь курень куаръёс вылэ понэмын, чорыг сьӧм кадь. Пушъетъёс, куаръёс кузьдалаез произведениосыз печатласько эстониын 5-9 вылын вакчиятыса, игольчатый, ӝӧкез котыртӥз но доразы пукисьёслы инъетэз вылын 2-5 кырым кандыко штука. Кырым тросаз мадизы двухвойный куарлэн тусыз пужым нимаське, пятихвойный треххвойный но. Озьы, огшоры пужым (Pinus sylvestris) зарезь дурысь но пужым (Pinus pinaster) — двухвойный, сибирской пужым (Pinus sibirica) япон но тӧдьы пужым (Pinus parviflora) — пятихвойный, Бунге пужым (Pinus bungeana) — треххвойный[3]. Кӧня ке ар ӵоже пушъетъёс, куаръёс вылын возиське. Куддыръя, ӵем сӧриськыса результатъёс ваньмыз, кибыос ожмасько, пужым вылын тэлеӟись розеточный пушъетъёсыз. Вакчи но вакчи сыӵе пушъетысь тужгес но паськыт кырым веньёсыз вань.
Вӧлдытон
Ареал ёросысь заполярье экватор-озь кыстӥськиз. Инсьӧрмуос пӧлысь одӥгез тужгес но пужым вылын возьматыны писпуослэн вӧлскем, многочисленность ке кузя (писпулэн лыдыз) падвожын лысо нюлэс древостой экспериментъёсын пачылмем устолыко ужъёсыз но кожылӥм. Ареал лысо писпуос пӧлын нырысетӥ инты басьтэ бере, площадьын дуннеысь, ваньмы пограм писпу выжыысь гинэ, нош бадьпу, лулпу, кызьпу, тополь но. Эркад будӥсь пужым выжыос но россиын музъем вылтуссэ александр интродуцировать 16 усьтӥськиз 73.
- Ысь, дико артэ будэмын но россия кунамы, элькунамы вань турын тросгес саклык пужым (L. Pinus sylvestris). 40 м ӝужда писпу крона та бадӟымозяз — егит дыръям пирамидальный, зонтикообразный ик пересьми. 2-тӥ лыс вень ӵош пукыны, улэ пеймыт-вож, вылӥысез чагырпыр-вожалэс буёло, 4-5 люкет кузьдалазы бадӟым произведениосыз печатласько эстониын. Султы горд-курень. Кускылиос (пиналъёс) формаен конический, со щиток ромбический сьӧмъёссылэн формаез. Кидысъёсын ниж-бурдъёс.
Применение
Рынок вылэ модос тус пужымез лэсьтыны, пиломатериал но веньет, искусственной лэсьтон понна материалэз уже кутыса, со сяна, со писпуэз, сыӵе фанералэн но писпу кадь-ӝужыт пужым плита стружечный пуштросэз. Лысо пужым пу но бумагаен ужаськом, мукет удыслы кутон но мукет пумо производствоослы целлюлоза, производствоын поттэм луыны уг быгаты причем пужым германиен кылсярысь, кызьы озьы уй отын возьматэмын доминировать экология сульфитный процесс. Кузь понна ни, куаро писпуос выжыосмы мертчанэз доразы кезьыт-а, капчи-а мертчан пужым саркмыны, вылӥ результатъёс юнлыкез трос бумага сётӥз.[10]
Систематика
Strobus subspecies[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
- Section Quinquefoliae (section Strobus): тӧдьы пужымъёс
- Subsection Strobi: Уйпал Америка, Шор Америка, Европа но Азия
- Pinus amamiana — Якусимаысь тӧдьы пужым
- Pinus armandii — Китайысь тӧдьы пужым
- Pinus ayacahuite — Мексикаысь тӧдьы пужым
- Pinus bhutanica — Бутанысь тӧдьы пужым
- Pinus chiapensis - чьяпасысь пужым
- Pinus dabeshanensis — Dabieshan пужым
- Pinus dalatensis — Вьетнамысь тӧдьы пужым
- Pinus eremitana — Уйпал Вьетнамысь тӧдьы пужым
- Pinus fenzeliana — Хайнаньысь тӧдьы пужым
- Pinus flexilis —
- Pinus lambertiana — Ламберт пужым
- Pinus morrisonicola — Тайваньысь тӧдьы пужым
- Pinus monticola — Шунды пуксён пал тӧдьы пужым
- Pinus orthophylla —
- Pinus parviflora — Япониысь тӧдьы пужым
- Pinus peuce — Румелиысь пужым
- Pinus strobiformis — Чиуауаысь тӧдьы пужым
- Pinus strobus — шунды ӝужан пал тӧдьы пужым
- Pinus stylesii —
- Pinus wallichiana — Гималай пужым
- Pinus wangii — Гуандунысь тӧдьы пужым
- Subsection Cembrae: Европа, Уйпал Азия, Уйпал — Шунды пуксён пал Америка
- Subsection Strobi: Уйпал Америка, Шор Америка, Европа но Азия
Ducampopinus subspecies[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
- Section Parrya
- Subsection Nelsonianae — уйпал-шунды ӝужан пал Мексика
- Subsection Krempfianae — Вьетнам
- Subsection Gerardianae — Шор Азия
- Subsection Rzedowskianae : Мексика
- Subsection Cembroides : Мексика, Лымшор — Шунды пуксён пал США
- Subsection Balfourianae : Лымшор — Шунды пуксён пал США
Pinus subspecies[Тупатыны | вики-текстэз тупатыны]
- Section Pinus : Европа, Азия, Уйпал Америка
- Subsection Pinus
- Pinus densata —
- Pinus densiflora — Япониысь горд пужым
- Pinus fragilissima —
- Pinus heldreichii — Босниысь пужым
- Pinus henryi —
- Pinus hwangshanensis — Хуаншаньысь пужым
- Pinus kesiya —
- Pinus luchuensis — Окинаваысь пужым
- Pinus massoniana — Массон пужым
- Pinus mugo — Гурезь пужым
- Pinus nigra — Европаысь сьӧд пужым
- Pinus resinosa — Америкаысь горд пужым
- Pinus sylvestris —
- Pinus tabuliformis — Китайысь горд пужым
- Pinus taiwanensis — Тайваньысь горд пужым
- Pinus thunbergii — Япониысь сьӧд пужым
- Pinus tropicalis — Тропик пужым
- Pinus yunnanensis — Юньнаньысь пужым
- Subsection Pinus
- Section Pinea — Mediterranean pines
- Subsection Pineae
- Subsection Pinaster
- Section Trifoliae — American hard pines
- Subsection Leiophyllae — Мексика, Лымшор — Шунды пуксён пал США
- Subsection Australes]] — Уйпал Америка, Шор Америка, Кариб регион
- Pinus caribaea — Кариб пужым
- Pinus clausa — Луоё пужым
- Pinus cubensis — Кубаысь пужым
- Pinus echinata — Вакчи лысо пужым
- Pinus elliottii — Эллиотт пужым
- Pinus glabra — Гольык пужым
- Pinus occidentalis — Шунды пуксён пал пужым
- Pinus palustris — Кузь лысо пужым
- Pinus pungens — Бышкись пужым
- Pinus rigida — Pitch пужым
- Pinus serotina — Pond пужым
- Pinus taeda — Loblolly пужым
- Pinus virginiana — Виргиниысь пужым
- Subsection Contortae]] — Уйпал Америка
- Pinus banksiana — Банкс пужым
- Pinus contorta — Lodgepole пужым
- †Pinus matthewsii - Pliocene, Юкон территория, Канада
- Subsection Oocarpae — Шор Америка, Мексика, Шунды пуксён пал США
- Pinus attenuata — Knobcone пужым
- †Pinus foisyi —
- Pinus greggii — Gregg's пужым
- Pinus herrerae — Herrera's пужым
- Pinus jaliscana — Jalisco пужым
- Pinus lawsonii — Lawson's пужым
- Pinus muricata — Bishop пужым
- Pinus oocarpa — Egg-cone пужым
- Pinus patula — Patula пужым
- Pinus praetermissa — McVaugh's пужым
- Pinus pringlei — Pringle's пужым
- Pinus radiata — Monterey пужым
- Pinus tecunumanii — Tecun Uman пужым
- Pinus teocote — Ocote пужым
- Subsection Ponderosae — Шор Америка, Мексика, Шунды пуксён пал США, Лымшор — Шунды пуксён пал Канада
- Pinus apulcensis — Apulco пужым
- Pinus arizonica — Аризонаысь пужым
- Pinus cooperi — Купер пужым
- Pinus coulteri — Култер пужым
- Pinus devoniana — Мичоаканысь пужым
- Pinus durangensis — дурангоысь пужым
- Pinus engelmannii — Апачи пужым
- Pinus hartwegii — Хартвег пужым
- Pinus jeffreyi — Жеффрей пужым
- †Pinus johndayensis —
- Pinus maximinoi — Максимино пужым
- Pinus montezumae — Монтесума пужым
- Pinus ponderosa — Ӵуж пужым
- Pinus pseudostrobus — Smooth-bark Mexican пужым
- Pinus sabiniana — Пурысь пужым
- Pinus torreyana — Торрей пужым
Валэктонъёс
- ↑ 1 2 Линней К. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium — 5 — Стокгольм: 1754. — С. 434. — doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (лат.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753. — Т. 2. — С. 1000.
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Reveal J. L., Farjon A., Gardner M. F., Mill R. R., Chase M. W. A new classification and linear sequence of extant gymnosperms (англ.) // Phytotaxa: A rapid international journal for accelerating the publication of botanical taxonomy — Magnolia Press, 2011. — Vol. 19, Iss. 1. — P. 55–70. — ISSN 1179-3155; 1179-3163 — doi:10.11646/PHYTOTAXA.19.1.3
- ↑ United States Department of Agriculture Plants Database (англ.)
- ↑ Nederlands Soortenregister
- ↑ Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 7 / ред. Ч. Ваньцзюнь, Ф. Лиго — 1978. — Т. 7. — С. 204.
- ↑ 彭莳嘉, 罗源, 蔡宏宇, 张晓玲, 王志恒 全球变化情景下的中国木本植物受威胁物种名录, A new list of threatened woody species in China under future global change scenarios (кит.) // 生物多样性 — 2022. — Т. 30, вып. 5. — С. 21459. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2021459
- ↑ 肖翠, 刘冰, 吴超然, 马金双, 叶建飞, 夏晓飞, 林秦文 北京维管植物编目和分布数据集, A dataset on inventory and geographical distributions of vascular plants in Beijing, China (неопр.) // 生物多样性 — 2022. — Т. 30, вып. 6. — С. 22064. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022064
- ↑ Энглер А. Die natürlichen Pflanzenfamilien, 13. Band: Gymnospermae: nebst ihren Gattungen und wichtigeren Arten insbesondere den Nutzpflanzen — 1926.
- ↑ Вылтусыз пиломатериал пужым